ประวัติวิทยาลัยชุมชนน่าน

การพัฒนาของการดำเนินงาน

          การดำเนินงานวิทยาลัยชุมชน มีการพัฒนามาอย่างเป็นขั้นตอนจนถึงปัจจุบัน ดังนี้

หลักการจัดตั้งวิทยาลัยชุมชน

          ยึดหลักการจัดตั้งวิทยาลัยชุมชนเกิดจากความต้องการของประชาชน การจัดตั้งจึงให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการจัดตั้ง การกำหนดนโยบาย และการบริหารจัดการทุกขั้นตอน ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และในระยะแรกไม่มีการก่อสร้างสถานศึกษาใหม่

ขั้นตอนการดำเนินงาน

          การดำเนินงานวิทยาลัยชุมชนตั้งแต่เริ่มแรกจนถึงปัจจุบันมีพัฒนาการแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ
ระยะที่ 1 : การเตรียมการและประกาศจัดตั้ง ( เดือนมีนาคม 2544 – เมษายน 2545)

การเตรียมการระดับชาติ

1). ตั้งคณะกรรมการโครงการวิทยาลัยชุมชน ประกอบด้วย คณะกรรมการที่ปรึกษา คณะกรรมการอำนวยการ คณะกรรมการดำเนินงานและคณะอนุกรรมการเฉพาะด้าน 6 ชุด เพื่อกำหนดกรอบนโยบาย และแนวทางการดำเนินงาน

2). จัดตั้งสำนักงานโครงการวิทยาลัยชุมชนให้เป็นหน่วยงานภายในเทียบเท่ากอง สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ทำหน้าที่เป็นสำนักประสานงาน หน่วยดำเนินงาน และสำนักเลขานุการคณะกรรมการวิทยาลัยชุมชน

3). ดำเนินงานเตรียมความพร้อมด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับวางระบบบริหารจัดการ พัฒนาหลักสูตรพัฒนาบุคลากร ประสานทรัพยากรความร่วมมือสถาบัน หน่วยงาน องค์กรทั้งภาครัฐ และเอกชน ติดตามการดำเนินงานและรายงานผลทุกระยะและวางระบบข้อมูลสารสนเทศ และการประชาสัมพันธ์

การเตรียมระดับจังหวัด

          สร้างความเข้าใจกับชุมชน จัดให้มีคณะกรรมการจัดตั้งวิทยาลัยชุมชนจังหวัด ทำหน้าที่แทนชุมชน เลือกสถานศึกษาในจังหวัดที่มีศักยภาพเพื่อเป็นวิทยาลัยชุมชน ( แม่ข่าย ) พร้อมทั้ง สรรหาคณะทำงานดำเนินงานวิทยาลัยชุมชนจังหวัด ทำหน้าที่แทนชุมชน เป็นคณะทำงานเฉพาะกิจเพื่อดำเนินงานให้เกิดการเรียนการสอน และปฏิบัติภารกิจในระยะแรกไปพลางก่อนจนกว่าจะมีคณะกรรมการวิทยาลัยชุมชนชุดใหม่มาทำหน้าที่

ประกาศจัดตั้งวิทยาลัยชุมชน

          เมื่อเตรียมให้ชุมชนมีความพร้อมแล้ว กระทรวงศึกษาธิการจึงได้ประกาศจัดตั้งวิทยาลัยชุมชนทั้งแม่ข่ายและวิทยาลัยชุมชนเครือข่ายขึ้นใน 10 จังหวัดเป้าหมาย โดยให้สถานศึกษาที่ชุมชนได้เลือกขึ้นมาซึ่งอยู่ในสังกัดกรมการศึกษานอกโรงเรียน 7 แห่ง และสังกัดกรมอาชีวศึกษา 3 แห่ง เป็น วิทยาลัยชุมชนแม่ข่าย และมีสถานศึกษา สถานประกอบการ หน่วยงานภาครัฐ เอกชน และชุมชนเป็น วิทยาลัยชุมชนเครือข่าย โดยให้สถานศึกษาดังกล่าว ทำภารกิจวิทยาลัยชุมชนควบคู่ไปกับภารกิจเดิม และกระทรวงศึกษาธิการจัดสรรงบประมาณและพัฒนาบุคลากร เพื่อดำเนินงานวิทยาลัยชุมชน ดังนี้

– ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดแม่ฮ่องสอนมีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 2 แห่ง

– วิทยาลัยการอาชีพโพทะเล จังหวัดพิจิตร เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดพิจิตร มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 4 แห่ง

– ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดตาก เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดตาก มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 4 แห่ง

– ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดบุรีรัมย์ เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์ มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 4 แห่ง

– ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดมุกดาหาร เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดมุกดาหาร มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 28 แห่ง

– วิทยาลัยเทคนิคหนองบัวลำภู เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดหนองบัวลำภู มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 6 แห่ง

– ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนจังหวัดสระแก้ว เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดสระแก้ว มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 5 แห่ง

– วิทยาลัยการอาชีพบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดอุทัยธานี มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 4 แห่ง

– ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดระนอง เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดระนอง มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 3 แห่ง

– ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดนราธิวาส เป็นวิทยาลัยชุมชนจังหวัดนราธิวาส มีวิทยาลัยชุมชนเครือข่าย จำนวน 11 แห่ง

ระยะที่ 2 : คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที 19 กุมภาพันธ์ 2545 เห็นชอบประกาศจัดตั้งวิทยาลัยชุมชน กระทรวงศึกษาธิการจึงกำหนดอำนาจหน้าที่ และการแบ่งส่วนราชการของวิทยาลัยชุมชน ( เดือน เมษายน 2545 – กรกฎาคม 2546)

กระทรวงศึกษาธิการได้มีประกาศกระทรวงฯ ลงวันที่ 17 เมษายน 2545 ประกาศกำหนดอำนาจหน้าที่และการแบ่งส่วนงานของวิทยาลัยชุมชน ซึ่งเกี่ยวกับการกำหนดโครงสร้าง อำนาจหน้าที่ของหน่วยงาน บุคลากร และองค์คณะบุคคลทั้งระดับส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค เพื่อให้เกิดการบริหารและดำเนินงานวิทยาลัยชุมชนตามบทบาทภารกิจไปสู่เป้าหมายและปรัชญาวิทยาลัยชุมชนต่อไป สาระสำคัญของประกาศดังกล่าวสรุปได้ดังนี้

ส่วนกลาง

1). ให้มีคณะกรรมการสภาวิทยาลัยชุมชนมาบริหารงานโครงการวิทยาลัยชุมชนกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อทำหน้าที่กำหนดกรอบนโยบาย ทิศทาง การบริหารจัดการ แผนงาน และแนวทางการดำเนินงานวิทยาลัยชุมชน

2). ให้มีสำนักงานส่งเสริมวิทยาลัยชุมชน ( ปรับชื่อมาจากสำนักงานโครงการวิทยาลัยชุมชน ) เป็นสำนักงานในส่วนกลาง ทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการคณะกรรมการสภาวิทยาลัยชุมชน และเป็นสำนักงานกลางดำเนินงานวิทยาลัยชุมชน

3). ให้มีผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมวิทยาลัยชุมชน เป็นผู้บังคับบัญชา และรับผิดชอบงานของสำนักงานส่งเสริมวิทยาลัยชุมชน

ส่วนภูมิภาค

          ให้จัดระบบวิทยาลัยชุมชนจังหวัด ( ประกอบด้วยวิทยาลัยชุมชนแม่ข่ายและเครือข่าย ) บริหารจัดการระบบวิทยาลัยชุมชน โดย คณะกรรมการวิทยาลัยชุมชน ( จังหวัด ) เพื่อทำหน้าที่กำหนดกรอบนโยบายแผนการจัดการศึกษา และแนวทางการจัดการศึกษาในระบบวิทยาลัยชุมชน

1). ให้มีสำนักงานวิทยาลัยชุมชน ( จังหวัด ) เป็นสำนักงานในส่วนภูมิภาคทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการคณะกรรมการวิทยาลัยชุมชน และดำเนินงานจัดการศึกษาในวิทยาลัยชุมชนทั้งระบบ

2). ให้มีอธิการวิทยาลัยชุมชนเป็นผู้บังคับบัญชาและรับผิดชอบงานทั้งปวงของวิทยาลัยชุมชนและได้มาโดยการสรรหา และมีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 4 ปี

3). ให้มีผู้อำนวยการสำนักงานวิทยาลัยชุมชน ( จังหวัด ) เป็นผู้บังคับบัญชาและรับผิดชอบการบริหารงานวิทยาลัยชุมชนรองจากอธิการวิทยาลัยชุมชน มีหน้าที่อำนวยการจัดการศึกษา จัดการเรียนการสอนให้เป็นไปตามแผนการศึกษาและตามมติการประชุมคณะกรรมการวิทยาลัยชุมชนซึ่งได้มาจากความต้องการของชุมชน

4). ให้มีผู้อำนวยการวิทยาลัยชุมชนเครือข่ายเป็นผู้บังคับบัญชาในการบริหารจัดการศึกษาภายในวิทยาลัยชุมชนเครือข่ายและสนับสนุนการดำเนินงานวิทยาลัยชุมชน

5). วางระบบบริหารการจัดการศึกษาเป็นระบบเครือข่าย มีองค์ประกอบ ดังนี้

          มีคณะกรรมการบริหารโปรแกรมวิชา เพื่อทำหน้าที่บริหารจัดการเรียนการสอน โดยประสานการจัดการศึกษาทั้งโปรแกรมวิชา หรือบางรายวิชา หรือหลักสูตรระยะสั้นในวิทยาลัยชุมชนแม่ข่ายและเครือข่าย

          มีประธานโปรแกรมวิชา ทำหน้าที่เป็นผู้จัดการให้เกิดการเรียนการสอนในโปรแกรมวิชาที่รับผิดชอบ และเป็นกรรมการในคณะกรรมการบริหารโปรแกรมวิชา

          มีผู้ประสานงานการสอนรายวิชา ทำหน้าที่รับผิดชอบการจัดการเรียนการสอนเป็นรายวิชาตามที่ประธานโปรแกรมวิชามอบหมาย

          ระยะที่ 3 : มีกฎหมายรองรับการดำเนินงานวิทยาลัยชุมชนตามมาตรา 22 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ.2546 และข้อ 2 และข้อ 3(4) แห่งกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา พ.ศ.2546 ( กรกฎาคม 2546 เป็นต้นมา )